سهل انگاری در مستند نگاری پیشینه تاریخی، فرهنگی و…آسیب جدی به هویت مسجدسلیمان

رویش زاگرس/محمدرضا مکوندی: مسجدسلیمان شاید تنها شهر کشور است که همزمان چهار پیشینه پربار و هویتی ارزشمند دارد:
۱- پیشینه تاریخی مسجدسلیمان به دوره های بسیار قدیمی و باستانی از تمدن های مختلف در مقاطع مختلف تاریخی باز می گردد. بر اساس پژوهش ها وکاوش های پروفسور گیرشمن وجود آثار مختلف باستانی در مسجدسلیمان، سابقه سکونت انسان در این منطقه را ۱٠ تا ۱۵هزار سال می توان حدس زد.
این آثار تاریخی در طول تاریخ دستخوش حوادث طبیعی و تخریب انسانی سودجویان و به لحاظ عدم مرمت و حفاظت مناسب آسیب فراوانی در طول زمان دیده اند. هر چند از باب قدردانی باید متذکر شوم در سال ها ی اخیر در زمینه شناسایی و پیشینه سازی مستند برای آثار ارزشمند تاریخی و تشکیل پرونده و ثبت ملی و نصب تابلوهای راهنما آثار تاریخی و صنعتی تلاش های ارزشمندی صورت گرفته که جای تقدیر دارد.
ضمن این که در خصوص این آثار تاریخی همچنان نیاز به پژوهش و کاووش و انتشار نتایج تحقیقات به صورت کتاب و مقالات است.
۲- درتاریخ معاصر و یک قرن اخیر با شکل گیری شهر مسجدسلیمان بر اساس معماری شهری لندن و شرایتون شهری اروپایی شکل می گیرد و به دنبال این تحولات، تاسیسات مختلف رفاهی و نفتی در این شهر احداث می شود که در بیش از چهل مورد صاحب اولین ها نه تنها درایران، بلکه حتی خاورمیانه است. اما بسیاری از آثار تاریخی صنعتی این دوره از بین رفته و حتی نمونه اش دراین شهر علیرغم ادعای سابقه اولینی اش، موجود نیست. مانند آثاری چون: اولین کامپیوتر، تلفن ها و تلگراف ها، تجهیزات پزشکی، وسایل حمل و نقل و… که نه تنها موجود نیستند بلکه مستندنگاری جامع صورت نگرفته هرچند ایجاد پارک موزه نفت، گام ارزشمندی است اما در این حوزه کارهای فراوانی بر زمین مانده است و بر اثر سهل انگاری در حال از بین رفتن هستند مانند: فرودگاه متروکه یکمهه که نه تنها اولین فرودگاه کشور بلکه تنها فرودگاه باقی مانده در جهان است که باند آن آسفالت نیست بلکه سنگفرش است. اما بر اثر سهل انگار ی و عدم حفاظت در حال نابودی است. اولین های صنعتی در مسجدسلیمان شکل گرفت اما با پیگیری مسئولان مربوطه در برخی دیگر از شهرها با ادعای نه مقرون به صحت و سهل انگاری های صورت گرفته در شناسایی و مستند نگاری و ثبت این آثار در مسجدسلیمان به نام دیگر شهرها ثبت شده اند. این یعنی تاریخ سازی مجهول در نقاط دیگر از پیشینه هویتی مسجدسلیمان.
۳- در طول دفاع مقدس۹۰ مورد بمباران و موشکباران مسجدسلیمان اتفاق افتاد صحبت از مصائبی که در جنگ شهرها بر سر این شهر رفت حتی در مخیله خیلی ها نمی گنجد، بلکه بر اثر سهل انگاری مدیران دوره های مختلف به ویژه دوران دفاع مقدس هیچ گونه مستنداتی از این حملات جنایتکارانه دشمن تهیه نشده و مستندات جز کتاب ( آن عصر خونین) وجود ندارد. و حتی تابلو نشان و یادبود محل حوادث و مستنداتی وجود ندارد که نیاز به مستند نگاری مصور کاملی است.
۴- مسجدسلیمان پایتخت فرهنگی قوم بختیاری است. آیین ها و سنت ها و زندگی این قوم ریشه هزاران ساله تا آیین میتراییسم و حتی ماقبل آن دارد. صنایع دستی زیبای این قوم به مرور و با ایجاد تغییر در زندگی در حال ازبین رفتن است برای حفظ سنت ها و نیز صنایع دستی که میراث صدها ساله است همت سترگ همه مسئولان را می طلبد.
در چهار مورد پیش گفته تاریخی، صنعتی، دوران دفاع مقدس و حوزه فرهنگی و صنایع دستی قوم بختیاری سهل انگاری های فراوانی در طی همه سال ها صورت گرفته است.
در واقع همه زمینه های پیش گفته از قدیم الایام سهل انگاری های زیادی شده که در صورت تلاش برای مستند سازی و ثبت این سوابق پیامد آن تقویت و ارتقاء هویت این شهر را در پی می داشت.
باید با تشکیل یک کارگروه در فرمانداری متشکل از ادارات ذیربط و کارشناسان صاحب نظر و پژوهشگران این سوابق ارزشمند:
اول: در همه حوزه های یاد شده شناسایی و مستند نگاری شود.
دوم: این سوابق ارزشمند بعد از مستند نگاری می بایست به ثبت ملی به نام مسجدسلیمان برسد. هر چند اقداماتی انجام شده اما کافی نیست.
سوم: سایر آثار مرتبط منتقل شده به موزه ها و…شناسایی و به مسجدسلیمان از مجاری قانونی عودت شوند که البته شنیده ایم این اتفاق توسط دکتر ایوب سلطانی در حال انجام است.
چهارم: نمونه کلیه آثار منقول در موزه میراث فرهنگی و موزه نفت با الصاق شناسنامه نگهداری گردد.
پنجم: تشکل های مردم نهاد در حوزه های چهارگانه دعوت به همکاری گردد.
انجمن های دانش آموزی و دانشجویی مرتبط با موضوع حمایت و تاسیس گردد..
دوره های تور لیدر برگزار تا بازدید از آثار همراه با انتقال اطلاعات مرتبط باشد.
شش: اطلس اماکن تاریخی صنعتی، حوزه عشایر بختیاری و دفاع مقدس به تفکیک تهیه و منتشر گردد.
هفتم: با هماهنگی دانشگاهها منطقه موضوع پایان نامه ها به یکی از موضوعات قابل پژوهش در حوزه های یادشده اختصاص یابد و فیلم ها و گزارشات تلویزیونی برای معرفی آثار تهیه گردد.
هشتم:نمون آثار مذکور به ویژه باستانی که در سایر موزه ها نگهداری می شوند به موزه شهر منتقل شوند.