باشگاه روزنامه نگاران مسجدسليمان/ دکتر عزت اله عبدالهی نوروزی استادیار دانشگاه آزاد واحد ایذه: بختیاری ها یکی از اقوام بزرگ جنوب غربی ایران هستند که در مناطق وسیعی از غرب ایران تا منتهی اله دامنه های جنوبی زاگرس پراکنده اند و از جمله اقوام اصیل و ریشه دار ی هستند که در طول تاریخ فراز و فرود بسیاری داشته و نقش مهمی در تاریخ تحولات این کشورمان ایران ایفا نموده اند.
اگر چه پیوستگی نژادی، فرهنگی و تاریخی بختیاری ها را با دیگر افوام ایرانی نمی توان انکار کرد، اما علیرغم خاستگاه واحد و مشترکات فراوانی که با اقوام دیگر دارند، در طول تاریخ هویت قومی مستقل داشته اند. عمومیت داشتن مذهب شیعه در منطقه بختیاری، محبت و دوستی با خاند ان پیامبر(ص)، کثرت سادات و امام زاده ها و زیارتگاه ها در این مناطق، حکایت از پیوندی عمیق و ریشه دار میان قوم بختیاری و مذهب تشیع دارد،
سرزمین بختیاری تاریخی به بلندای قدمت ایران دارد. و مردمانی با اصالت از نژاد اصیل ایرانی را در خود جای داده است. تصوری که برخی از مسئولین، رسانه ها و گویندگان از بختیاری دارند. ضمن احترام به جایگاه عشایر و نفش بسیار ارزشمند آنان – فقط این است که بختیاری در ذهن آنان سیاه چادر و کوچ نشینی را تداعی می کند. برای تصحیح این برداشت ناصواب نکاتی را بیان می دارم.
بختیاری یعنی تداعی تمدن عیلام بر ساحل رود کارون ، یعنی آنزان، یعنی کتیبه های اشکفت سلمان، کول فره و خنگ اژدر ِو ده ها اثر باستانی و تاریخی مربوط به آن دوران.
بختیاری یعنی جاده دسپارت عصر هخامنش که به حق آن را “جاده نردبانی بر فراز کوه ها نام داده اند “یعنی آتشکده و معبد شمی، مجسمه مرد پارتی دوره اشکانی، یعنی موزه سنگ نوشته ها و کتیبه های تاریخی، یعنی آتشکده ها و پل های عصر ساسانی، یعنی سرزمین اتابکان لر بزرگ … یعنی مدارس اتابکیه، طاق طویله، مسجد اتابکان شهرکرد و زاویه ها وخانقاه های ان دوره…
بختیاری یعنی همراهی با نادر شاه افشار در بیرون راندن افاغنه و ازبکها از ایران و فتح قندهار، یعنی ابوالفتح خان و علیمردان خان که باعث به قدرت رسیدن دولت زندیه شدند.
بختیاری یعنی تداعی انقلاب مشروطه، فتح تهران، شکل گیری مجلس شورا. یعنی مبارزه با استبداد صغیر ….پس تنها نماد بختیاری سیاه چادر و کوچ نیست بختیاری یعنی جلگه مال امیر، کوه منگشت، تاراز، دشت لالی ،اندیکا، یعنی هفت شهیدان مسجد سلیمان، منا ظر زیبای هفتکل، یعنی دشت لاله های واژگون و صدها شهر و منطقه زیبای دیگر در خوزستان، چهارمحال بختیاری ،اصفهان، لرستان، فارس و کهگیلویه ……….
بختیاری یعنی کارون زیبا، سرزمین رودخانه های خروشان، چشمه های جوشان، آب های زلال ،کوه های سر به فلک کشیده، یعنی زاگرس یعنی برف و جنگل بلوط، ارزنف انجیر و بادام کوهی، یعنی کرفس چویل ، گل بابونه و آویشن،یعنی کوهرنگ، پل زمان خان سامان.
آری بختیاری یعنی کوچ، سیاه چادر، عشایر، چوغا، لباس محلی…بختیاری یعنی .سرزمین خوانین، کلانتران ،ریش سفیدان میرزاها، و معتمدان محلی، سوارن وسوارکاران، یعنی کنفدراسیون ایلی در گذشته …….یعنی سرزمین نغمه های آسمانی و ترانه های بهشتی و موسیقی اصیل ایرانی، یعنی سرزمین ساز و دهل و کرنا، یعنی سرود های غمگنانه سوگ.
بختیاری یعنی سرزمین تشیع، سرزمین دوست داران اهل بیت،سرزمین سادات و امام زادگان ….
بختیاری یعنی همزیستی مسالمت آمیز در کنار دیگر اقوام ایران، یعنی مهربانی، سلحشوری، دلیری و بی باکی، مهمان نوازی، صراحت لهجه، صداقت، پا کی، صفا و صمیمیت، بی ریایی بختیاری یعنی سرزمین نفت و گاز یعنی اولین چاه نفت، یعنی تلمبه خانه های نفت و گاز، یعنی لوله های نفت، یعنی نمره یک، سی میلی و گل گیر، یعنی قیرهای جاری دره قیرها، یعنی فوران گاز در دره های مسجدسلیمان، هفتکل و مرغای مال امیر، سرزمین معادن، آب و سدها، یعنی کارون سه و چهار، سد شهید عباسپور، دشت ها و جلگه برای کشاورزی یعنی گندم زارها و شالی زارهای وسیع باغملک، لردگان و ایذه و سوسن، یعنی باغ های انگو ر و بادام و گردوی اردل و ناغان و دشتک، سرزمین مراتع برای دامپروری، یعنی همه چیز…..
بختیاری تنها تداعی کننده سیاه چادر و کوچ نشینی نیست بلکه سرزمین تاریخ است، اقتصاد، سیاست و فرهنگ وهمه زیبایی های خلقت و آفرینش. ……
سرزمین آزادی خواهی و آزادی خواهان، سرزمین سردارها، سردار اسعد، علی مردان خان، ابوالقاسم خان و ضرغام السلطنه ……
بختیاری سرزمین شهدا است. سرزمین سردار شهید اسماعیل لجم اورک، یادگار اسکندری، علی نوری ممبینی و شهید ملک حسین نوروزی، علی مراد پوینده و صدها شهید سر افراز دیگر است …….
بختیاری سرزمین نخبگان فکری و فرهنگی، اندیشمندان، محققان، مولفان و مورخان است. سرزمین دلاورمردان و شیرزنانی است که در پهنای طبیعی و دشواری های سیاسی و حوادث مرگبار همیشگی روزگاران مقاومت و پایداری کرده اند و خدنگ وار در بستر تاریخ و زندگی نسلی پس از نسلی زیسته و سرافراز ماند ه اند.
اگر چه کوچ نماد عشایر و سیاه چادر سمبل زیبایی و سادگی و عشایر مظهر غیرت و دلاوری هستند، اما از رسانه ای مانند سیما چه در بعد ملی و چه در بعد محلی انتظار است هر کجا می خواهند بختیاری را به تصویر بکشند از تصاویر کلیشه ای، تکراری و یک بعدی خود داری نمایند و بختیاری را تنها به عنوان عشایری کوچ نشین معرفی ننمایند.
از مسئولین انتظار است به تصحیح این برداشت ناصواب بپردازند زیرا نگاه هنرمندانه به یک تصویر حکم می کند که به همه ی زوایای آن تصویر توجه شود همچنان که محققان گذشته ی داخلی در آثار خود تصویری به یاد ماندنی از این سرزمین کهن و ساکنان آن بجای گذاشته اند و محققان خارجی همچون هنری راولینسون، دیتر امان آلمانی،ژان پیر دیگار فرانسوی و جن راف گارثویت در آثار خود این گونه عمل کردند.
سلام؛
با اجازه کپی!