• امروز : جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
  • برابر با : Friday - 29 March - 2024
کل اخبار 11719اخبار امروز : 0
3

چاه نفت شماره یک مسجدسلیمان، چه سالی بسته و تبدیل به موزه شد؟!
نگاهی مستند به آغاز و فرجام نخستین چاه نفت خاورمیانه، به مناسبت، پنجم خرداد، روز مسجدسلیمان

  • کد خبر : 54888
  • ۰۲ خرداد ۱۴۰۱ - ۱۲:۳۷
<span style='font-family:Tahoma, Geneva, sans-serif;font-stretch:normal;font-size:9px;color:#666666' title=''>چاه نفت شماره یک مسجدسلیمان، چه سالی بسته و تبدیل به موزه شد؟!</span><br><span style='font-family:ST;font-size:14px' title=''>نگاهی مستند به آغاز و فرجام نخستین چاه نفت خاورمیانه، به مناسبت، پنجم خرداد، روز مسجدسلیمان</span>

فرشید خدادادیان پژوهشگر تاریخ نفت و میراث صنعتی رویش زاگرس: پنجم خرداد، سالروز فوران نفت از فراز دکل چاه نفت شماره یک مسجد سلیمان، نخستین چاه نفت ایران و خاورمیانه در چنین روزی به سال۱۲۸۷خورشیدی، برابر با ۲۶می سال۱۹۰۸میلادی است.روز آغاز عصر نفت در ایران و خاورمیانه و تولد شرکت-شهر نفتی مسجدسلیمان و به همین […]

فرشید خدادادیان
پژوهشگر تاریخ نفت و میراث صنعتی

رویش زاگرس: پنجم خرداد، سالروز فوران نفت از فراز دکل چاه نفت شماره یک مسجد سلیمان، نخستین چاه نفت ایران و خاورمیانه در چنین روزی به سال۱۲۸۷خورشیدی، برابر با ۲۶می سال۱۹۰۸میلادی است.روز آغاز عصر نفت در ایران و خاورمیانه و تولد شرکت-شهر نفتی مسجدسلیمان و به همین مناسبت است که پنجم خرداد را روز مسجد سلیمان نامیده اند.
در مورد آغاز و تولد چاه شماره یک بسیار گفته شده، اما در کمتر منبع و کتاب و تحقیق و پژوهشی در مورد فرجام و پایان این میراث صنعتی ارزشمند ایران و خاورمیانه، سخن گفته شده است!
امسال(۱۴۰۱) و همزمان با گرامیداشت پنجم خرداد، روز مسجد سلیمان و سالروز اکتشاف نفت از این چاه، نگاهی مستند خواهیم داشت به فرجام و پایان این چاه ارزشمند و بازخوانی این نکته که این چاه چگونه پس از سال ها فعالیت، سرانجام در سال۱۹۳۵میلادی و پس از ۲۷سال تولید، سیمان کاری و مسدود سازی و تبدیل به نخستین موزه صنعتی ایران شد.
این اطلاعات و ارقام و اعداد به استناد گزارش شماره۲۰۳۷۹۴/۴۸۰ اداره مهندسی بهره برداری شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، از پرونده ی تهیه شده برای انجام ثبت جهانی چاه شماره یک مسجدسلیمان، ارائه می گردد.
در مورد به نتیجه رسیدن حفاری چاه در ۲۶می سال۱۹۰۸ تاکنون زیاد سخن گفته شده و در تابلوی نصب شده در محوطه ی موزه چاه شماره یک نیز اطلاعات مرتبط موجود است.آنچه باید یه این اطلاعات افزود، چگونگی و عمق لوله های جداری و به اصطلاح صنعت حفاری، کیسینگ گذاری چاه است.
چاه، سه سایز لوله ی جداری دارد که بهترین توصیف برای این لوله ها و شکل قرار گرفتن شان برای افراد غیرمتخصص، این است که لوله ها را بصورت تلسکوبی و درون یکدیگر رو به عمق زمین درنظر بگیریم.
لوله جداری(کیسینگ)اول به قطر ۱۴اینچ تا عمق ۱۲متری نصب گردید.سپس حفاری ادامه یافته و لوله ی جداری ۱۰اینچ تا عمق۲۶۷متر و شش سانتی متری نصب گردید و نهایتا لوله ی جداری(کیسینگ)۹اینچی، تا عمق ۳۵۹متر و چهار سانتی متری نصب و در این عمق سنگ های کربناته نفتی و مقادیر قابل ملاحظه ای گاز مشاهده و فوران نفت صورت گرفت.
بنا به سند مذکور، بهره برداری از چاه شماره یک از زمان اکتشاف تا سال۱۹۱۷میلادی به مدت ۹سال ادامه داشته و با افت فشار در این سال، دکل حفاری تعمیراتی مجددا بر فراز این چاه افراشته و تلاش گردید با ایجاد تغییرات در عمق لوله جداری عمقی بهره برداری از این چاه ادامه بیابد.ادامه عملیات حفاری تعمیراتی در سال های ۱۹۱۸و۱۹۱۹و۱۹۲۰و ۱۹۲۱میلادی نشان می دهد، سطح آب نمک در چاه بالا آمده بوده و در سال۱۹۲۱ لوله جداری ۱۰اینچی سیمانکاری و آب در عمق ۲۵۹تا۲۵۶متری مشاهده گردید.
نخستین چاه نفت ایران و خاورمیانه سرانجام در سال۱۹۲۶میلادی، با گل پر شده و ۹سال پس از آن یعنی در سال۱۹۳۵میلادی برابر با ۱۳۱۴خورشیدی، گل درون چاه تخلیه و مجرای چاه تا بالای مجرابند سربی در عمق ۳۲۹متر و ۲سانتی متری حفار تمیز سازی و پس از سیمان کردن چاه تا عمق ۲۲۷متر و ۴سانتی متری، با گل ضد خورندگی پر گردید.
جای نگرانی وجود نداشت و تعداد چاه های به نفت رسیده در مسجدسلیمان و هفتکل به اندازه ای رسیده بود که کمپانی نفت انگلیس و ایران از خاموش شدن نخستین چاه حفر شده بدست رینولدز نگران نباشند.
بنا به گزارش مذکور در پایان همین عملیات در سال۱۹۳۵میلادی دکل حفاری قدیمی مجدد بر روی چاه نصب گردیده و محوطه چاه برای بازدید عمومی(کاربری موزه ی صنعتی) آماده گردید.
بدین ترتیب و به استناد این گزارش فنی اداره ی مهندسی بهره برداری، می توانیم بگوییم؛ موزه چاه شماره یک نفت مسجد سلیمان، نخستین موزه صنعتی ایران و احتمالا نخستین موزه صنعتی در خاورمیانه نیز هست.میراث صنعتی ارزشمندی که مقصدی دیدنی در شمال خوزستان و در شهرستان مسجد سلیمان است.
پنجم خرداد، آغاز عصر نفت در ایران و روز مسجدسلیمان گرامی باد.

لینک کوتاه : https://www.rouyeshzagros.ir/?p=54888

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.