اشاره: فرشید خدادادیان،نامی آشنا در حوزه تاریخ، میراث فرهنگی و گردشگری کشور است. او که دانش آموخته رشته تاریخ و مدرس دانشگاه است، علاوه بر سال ها فعالیت در حوزه تئوری و آموزش و روزنامه نگاری از جمله تالیف چندین جلد کتاب و ارائه دهها سخنرانی و صدها یادداشت و مقاله، در حوزه مدیریت گرشگری و فرهنگی نیز سوابق ارزشمندی از جمله مدیریت بخش گردشگری و امور فرهنگی وزارت نفت، ریاست امور گردشگری شرکت ملی نفت ایران و همچنین دبیری شورای فرهنگی این شرکت را در کارنامه دارد. نویسنده کتاب مسجدسلیمان نیم قرن چپاول (برگزیده کتاب سال استان خوزستان در سال 1383) پارسوماش، پایتخت گمشده ایران (اثر برگزیده جشنواره رشد1384) و سه جلد کتاب دیگر در حوزه تاریخ و صاحب امتیاز و مدیر مسئول ماهنامه تحلیلی، آموزشی، پژوهشی و اطلاع رسانی “میراث پارس”، گواهینامه مدیریتMBAخود را از دانشکده مدیریت دانشگاه تهران و گواهی نامه مدیریت کیفیت خود را از موسسهDNVدانمارک اخذ نموده با ارائه مقاله”زیرساخت های مورد نیاز برای توسعه گردشگری استان خوزستان”به عنوان برگزیده نخستین دوره جشنواره ملی رسانه و گردشگری انتخاب شده و همچنین در سال 1387 در همایش”دانشگاه و صنعت گردشگری”دانشگاه علامه نیز به عنوان سخنران برگزیده مورد تقدیر قرار گرفته است. متن ذیل، مقاله ی ارائه شده توسط این مدرس دانشگاه و مدیر حوزه گردشگری است که در سمینار توسعه اقتصاد اینترنتی ایران ارائه گردید و مورد توجه و استقبال مخاطبان شرکت کننده قرار گرفت.
باشگاه روزنامه نگاران مسجدسليمان- روزگار ما روزگار انفجار اطلاعات و گسترش ارتباطات است انقلاب هزاره ی جديد كه به لطف شبكه آرپا-شبكه مخصوص اطلاعات وزارت دفاع آمريكا كه از 1969 اعلام موجوديت كرد و اينترنت فرزند آن است-روي داد و مرزهاي سياسي و جغرافيايي را برهم زد، بخش هاي مختلف زندگي انسان معاصر را دستخوش تحولات اساسي كرد و از اقتصاد و فرهنگ تا سياست و ديپلماسي همه و همه را دربرگرفت.
هزاره ی جديد، پايان جغرافيا است و انسان اين هزاره براي بهره‌مندي از امكانات،موقعيت هاي بيشتري در اختيار دارد و گويي نهضت اومانيستي و انسان مدار در اين هزاره بزرگترين آرمان خود را رفاه و آسايش نوع بشر قرار داده است.بدين ترتيب است كه اينترنت و دنياي مجازي تعريف جديدي از زندگي ارائه كرد و نسل ديجيتال امروز به جاي آن كه درگير سختي هاي ملموس براي رفع مايحتاج شود،در هزار توي شبكه عنكبوتي و در هم تنيده یwwwنيازهاي خود را تامین مي كند.بدين ترتيب است كه بانك هاي الكتروني،فروشگاه‌هاي الكترونيك،ادارات و تجارت الكترونيك، تحصيل الكترونيك و حتي درمان الكترونيك،جايگزين نمونه‌هاي سنتي خود شده‌اند و شبكه سيطره خود را بر زندگي انسان معاصر گسترده است.
در چنين شرايطي فاصله ملت ها از يكديگر حداقل و گاه صفر است.مرزهاي سياسي و جغرافيايي توانايي محصور كردن انسان ها را ندارند و آينده جهان محكوم به يگانگي و وحدت است.امري كه در كنار مزاياي خود مطمئناً معايبي نيز در پي خواهد داشت.اما در طي اين طريق و سپري كردن اين مراحل،كشورهاي گوناگون بسته به تلاش و اهتمامي كه در زمينه استفاده از اين فرصت هاي جديد به عمل مي آورند،مي‌توانند سهم خود را در دهكده ی جهاني ابتياع كنند و بهره كافي از فضاي شبكه ببرند.
مقوله گردشگري از جمله مواردي است كه به مدد فضاي جديد و سايبر به وجود آمده در كنار شكل سنتي خود،چهره نويني نيز كسب كرده و آن”گردشگري سايبر”يا مبحث گردشگري در فضاي مجازي اينترنت است.در شرايطي كه خوشبختانه در ايران نيز نگاه رسمي به مقوله توريسم از حد تعارف فراتر رفته و به صنعت بودن اين مقوله اذعان نسبي حاصل شده است،شايد لازم باشد با بازنگري در عملكرد سنتي فعالان اين صنعت پرسود-اما متأسفانه ضعيف-در كشوري كه ظرفيت خوبي براي سرمايه گذاري بيشتر در اين زمينه دارد،لزوم بهره‌مندي از فضاي سايبر در راستاي توسعه صنعت گردشگري مطرح شود.
امري كه با توجه به فضاي خاص فرهنگي و اجتماعي ايران مي تواند بسيار مفيد واقع شود.هر چند در حال حاضر مدياهاي الكترونيك متعددي از وب سايت ها گرفته تا وبلاگ ها و تيزرهاي الكترونيك در زمينه توريسم ايراني فعال هستند و بنا به امكانات و سليقه و متد طراحان دريچه‌هاي بسيار ارزشمندي به روي مشتريان خارجي اين صنعت باز نموده‌اند،اما بايد به اين نكته توجه داشته باشيم كه قرار نيست ما در اين زمينه همچون موارد ديگر فاصله‌اي بعيد با دنيا داشته باشيم!توجه بيشتر به برنامه‌ريزي در زمينه گردشگري سايبر در ايران از آن رو لازم است كه يك معرفي خوب در مدتي بسيار كوتاه و يك تصوير تأثيرگذار در كسري از دقيقه در فضاي سايبر مي تواند در جذب مشتري بسيار مؤثر باشد.
براي درك بهتر فاصله كنوني گردشگري سايبر در ايران با ديگر مناطق جهان كافي است تنها چند صفحه وب مرتبط با اين مقوله به كشورهاي ديگر را مشاهده كنيم.از وب سايت هتل ها گرفته تا شهرداري ها و شركت هاي فعال در زمينه توريسم.آن گاه مي بينيم كه ديگران با امكانات نرم‌افزاري برابر با ما چه كارهايي انجام مي‌دهند.يقيناً منظور ما شبيه سازي و كپي برداري از كارهاي ديگران نيست.به ويژه اين كه برنامه‌نويسان و طراحان ايراني صفحات وب،خود هر كدام ايده‌پردازان ماهري هستند و در صورت وجود بازار رقابتي در اين زمينه مي‌توانند خلاقيت خود را به ظهور برسانند.
بدون شك اولين شرط ارتقاء وضعيت گردشگري در ايران داشتن سواد سايبر است.سواد سايبر به معناي روان بودن در دريافت‌هاي سايبر است. امروزه سواد به چهار سطح سواد پايه‌اي، سواد كاركردي، سواد فناورانه و سواد اطلاعاتي طبقه‌بندي مي‌شود و داشتن سواد در هر چهار سطح مذكور به سهولت كار در عصر سايبر مي انجامد.
با چنين سطح توانايي است كه مي توانيم در عرصه معرفي ظرفيت هاي توريستي خود اقدام كنيم.ارائه مفاهيم به صورت دو يا چند زبانه شرط بعدي موفقيت بيشتر است. بدين منظور به منابع الكترونيك اطلاع‌رساني[online information Resources] قوي نياز داريم كه بتوانيم به كمك آنها گستره متنوعي از كاربران را مورد خطاب قرار دهيم.در اكثر نقاط دنيا ديگر حتي ميهمانپذيرهاي بدون ستاره،متل‌ها و اتوكاروان‌ها نيز با در اختيار داشتن يك سايت اطلاع‌رساني،ريزترين اطلاعات اماكن و تأسيسات خود اعم از قيمت‌ها،تخفيف‌هاي ايام مختلف سال،امكانات جانبي رايگان،رزرواسيون، موقعيت جغرافيايي،آب و هوا،فاصله تا فرودگاه‌ها و مراكز اصلي خريد و… خود را به همراه جذابيت‌هاي منطقه براي ترغيب جهانگردان،با زيباترين طرح و گرافيك ممكن در اختيار كاربران قرار مي‌دهند.در مقابل متأسفانه بسياري از هتل‌هاي ما در مهمترين شهرهاي توريستي‌مان به اين مقوله كم توجهند و اگر سايتي نيز طراحي كرده‌اند،فقط براي داشتن يك عنوانwwwدر پهنه اينترنت است.آن هم گاه تنها با متني به زبان شيرين فارسي!؟
در مسير توسعه و بهبود گردشگري سايبر در ايران،پس از توجه به سواد سايبر و ايجاد منابع الكترونيك اطلاع‌رساني قوي و چند زبانه،آنچه در مرحله بعدي ضرورت قرار دارد،لزوم معرفي اين منابع الكترونيك به موتورهاي جستجوگري است كه روز به روز و لحظه به لحظه در حال افزايش هستند.بديهي است كه در هر نقطه از جهان در كنار چند موتور جستجوگر معروف يك يا چند جستجوگر محلي و منطقه اي نيز وجود دارند كه مورد استفاده قرار مي‌گيرند به همين دليل بهتر است با شناسايي جستجوگرهاي مختلف گستره دستيابي به منبع اطلاع‌رساني خود را افزايش دهيم و تنها به لينك شدن و معرفي در موتورهاي رايج و شناخته شده بسنده نكنيم.با پيش‌فرض دستيابي به چنين ملزومات اوليه‌اي براي توسعه صنعت گردشگري‌مان در فضاي شبكه استفاده بهينه از متن،گرافيك، تصاوير ديجيتال و ويدئو به همراه استفاده از صدا در سايت به صورت upload در جذب مشتري براي ما مي‌تواند بسيار كارآمد باشد.
حقيقت اين است كه در خارج از ايران نسبت به فضاي فرهنگي بر جامعه ما،به ويژه در خصوص مسائل اعتقادي چون حجاب، رعايت شئونات اخلاقي و.. تصوير شفاف و تعريف شده چنداني وجود ندارد.كدام يك از سايت هاي گردشگري ايراني را سراغ داريد كه در خصوص اين موارد به صورت شفاف و مستند به جستجوگران شبكه، اطلاعات ارائه نمايند!؟بديهي است ما در خصوص صنعت گردشگري صحبت مي‌كنيم و نه سياست،اما چقدر ما توانسته‌ايم فضاي خاص فرهنگي خود را براي كساني كه شناخت چنداني از ما ندارند تبيين كنيم؟چقدر توانسته‌ايم به مشتري خود بباورانيم كه فضاي ما نه تنها تهديد نيست،بلكه فرصتي براي تجربه شرايطي متفاوت است كه فارغ از بعد اعتقادي ما مطمئناً از بابت همان متفاوت بودن براي مشتري‌مان جذاب خواهد بود!مقوله تبديل تهديد‌ها به فرصت‌ها براي صنعت توريسم از مهمترين مواردي است كه در گردشگري سايبر خود نيازمند بازنگري در آن هستيم.در همين راستا بايد توجه داشته باشيم كه فضايي كه در گردشگري سايبر در اختيار داريم دريچه يك طرفه نيست بلكه پل ارتباطي بين ما و مشتري‌مان است.مهمترين اصل در هر تجارتي جلب اعتماد مشتري است و صداقت مهمترين ركن به وجود آمدن اين اعتماد است.بايد با مخاطبان خود در فضاي شبكه صادق باشيم به پيام‌هاي آنان توجه كرده و حتماً پاسخ دهيم تا مشتري ما بداند براي او ارزش قائل بوده‌ايم.اغراق‌گويي و بزرگ‌نمايي با تبليغ تفاوت دارد و نبايد جاذبه‌هاي خود را بزرگتر از آنچه هستند توصيف كنيم،چرا كه اين امر هر چند ممكن است يك تور چند نفره را براي يك بار به ما ارجاع كند،اما مطمئناً تكرار شدني نخواهد بود،زيرا جهانگردان نيز ارتباطات خاص خود را دارند و بدون مشورت با كساني كه قبلاً به جايي رفته‌اند بدانجا عزيمت نخواهند كرد!امكانات فضاي سايبر-كه روز به روز در حال افزايش است-به ما اين امكان را مي‌دهد تا تصوير ديجيتال،فيلم‌هاي ويدئويي و گرافيك‌هاي زيبايي از جاذبه‌هاي اكوتوريسم،فولكلوريك و فرهنگي خود را در اختيار كاربران قرار دهيم و ما متأسفانه در اين زمينه نيز آنچنان كه بايسته و شايسته است كار نكرده‌ايم…
بديهي است ارتقاء سطح صنعت گردشگري منوط به فراهم بودن مؤلفه‌هاي متعدد دولتي و غير دولتي است كه اگر واقعاً گردشگري را صنعت مي‌دانند بايد صنعتي در مورد آن فكر و عمل كنند.هر حركتي هر چند كوچك و شخصي نيز در اين راه بي‌فايده نخواهد بود و نهايت اميد و آرزو اين كه با ايجاد تحول در كارهاي خود چه در وب‌سايت‌ها و چه در شركت‌ها،هتل‌ها، بخش‌هاي دولتي و حتي وبلاگ‌نويسي مرتبط با مقوله توريسم، شاهد بهبود فرصت‌هاي رشد اين صنعت در فضاي سايبر و به دنبال آن رونق آمار ورودي توريست به ايران باشيم.
رونقي كه البته مانند برخي شيخ‌نشين‌هاي جنوبي خليج فارس و برخي كشورهاي آسياي شرقي آن را به هر قيمتي طلب نمي كنيم! ما اعتقادات و باورهاي اسلامی و ايراني خود را داريم اما با پايبندي به همين اعتقادات نيز مي‌توانيم در صنعت گردشگري بيش از پيش موفق باشيم. اگر بخواهيم!
آقاي خداداديان از چهره هاي محبوب و فرهيخته مسجدسليماني ساكن تهران است كه مطالب، مقالات و كتب ايشان بسيار مورد توجه كارشناسان قرار گرفته است. براي ايشان آرزوي موفقيت و سربلندي داريم.
با تشکر از جناب آقای خدادادیان بخاطر این مقاله خوب و آرزوی موفقیت برای ایشان امید است از وجود چنین سرمایه هایی در سازمان گردشگری و میراث فرهنگی کشور خصوصا استان خوزستان بهره بیشتری برده شود.
مطلب سنجیده ای بود در زمانی که علوم ارتباطی همانند سرعت نور پیش میرود وقافله عظیم ارتباطی در مسیر خود غافلان را در پس راه می گذارد همیشه بحث اینترنت را به یک دهکده جهانی تشبیه که مراد از این تشبیه همانا نزدیکی انسانها برای تبادل نظرات دیدگاهها و حتی عواطف بوده در یک دهکده صداقت افراد برای همزیستی مسالمت آمیز مطرح است بنابراین این نوع مطالب بدون شک در سطح وسیعی باید اطلاع رسانی گردد لذا از کلیه عزیزان حاضر در باشگاه و خود جناب آقای خدادادیان با توجه مراواداتی که با اصحاب رسانه دارند این انتظار می رود که این مطلب در پیش رو را همگانی نمایند باتشکر
دکتر روحانی دیروز در جلسه با نخبگان و دانشگاهیان گفتند از مدیران توانمند بومی که تاریخ و ویژگی های این استان را می شناسند باید در مدیریت استان استفاده شود.به امید تحقق این خواسته رئیس جمهور